... Aurificina is het Latijnse woord voor "goudsmid atelier". Afgeleid van aurifex (“‘goudsmid’”) en aurum (“‘goud’”) + faciō (“‘ik maak’”)

2016-04-25

Opdracht conische chatonzetting (2)

Deel 2 van de conische chatonzetting. Dit is de zetting die willen maken:




Even in herinnering brengen:  2 weken geleden maakten we reeds de tekening Conische zetting met tekening die uitgezaagd werd, met de tangen rondgezet, geklopt ... en uiteindelijk gesoldeerd.

Vandaag wordt de conische vorm afgewerkt:
Effectief heb ik 3 conische zettingen ter gelijkertijd in werking.
Een grote voor een steen van 10mm diameter, een middengrote hoge voor een steen van 7,5mm diameter en een kleintje, waarvoor ik een eerder gemaakte buis gebruikte, die zal dienen voor een steen van 5mm diameter.

wat zijn de stappen: De dichtgesoldeerde zetting is nogal onregelmatig. Met een "zachte" hamer kloppen we ze een beetje "ronder" - hier op de afbeelding kan je zien hoe mijn zetting vrij vierkant is,  maar dit is duidelijk voldoende.

Er zijn kastijzers van 17° en 28° - maar toen ik mijn tekening maakte besefte ik dat niet goed, want anders had ik een kleine aanpassing gedaan... enfin. het ging ook zo!

De zetting mag nog eens uitgegloeid worden, en dan laat je ze in het kastijzer "vallen".  Ze mag zeker niet over de rand van de opening uitsteken


Met de bijpassende zetkastpons en een hamer wordt de zetting nu in vorm gebracht.
Traag werken, zacht kloppen en tussenin uitgloeien is het geheim.


De zetting zal langzamerhand beter en beter in het zetkastijzer passen. 
Als de naad een beetje openbarst moet je ze terug goed vet dichtsolderen.
Soldeer wegvijlen en verder kloppen.



Eens de kastzetting precies in het ijzer past (dus conisch en niet concaaf is) en de steen er goed inpast...


mag de buitenkant gevijld worden.
Ik vond het vasthouden nogal lastig... maar gelukkig had ik een potlood op zak en zo werd het vijlen weer een makkie!


De middengrote steen past prima in zijn zetting ...
Deze zal verder naar een conisch chatonzetting afgewerkt worden



De andere twee blijven gewoon zo als ze zijn, maar worden nog mooier afgewerkt.
foto volgt




© info@aurificina.com

2016-04-24

Keum-Bo op zilverklei

Keum-Bo met Véronique Tanghe. Kijk ook eens op haar website

Keum-Bo wordt uitgesproken als Kum-Bo.
Als je op zilverklei werkt moet je het zilver niet voorbereiden omdat zilverklei geen koper bevat, en daarom geen oxides aanmaakt, die een barrière zouden vormen voor de verbinding tussen goud en zilver.

De verbinding ontstaat niet door versmelten maar door een atoom uitwisseling op het grensvlak van de metalen, en dit door hitte en druk.

Hoe ga je te werk:


  1. Het gebakken stuk zilverklei niet oppoetsen.
  2. Goudfolie snijden (zie de andere Keum-Bo posts).
  3. Veronique gebruikt een mengeling van "Klyr-fire" en water (1:6) die als lijm voor de goudfolie wordt gebruikt. De lijn brengt zij met een penseel op de goudfolie aan en plaatst die dan met een pincet op het stuk zilver.
  4. Het stuk wordt in de oven geschoven en 2 min op 800°C gebakken, dan uitgehaald en 
  5. op een warmteplaat geplaatst, die op maximum staat. 
  6. Terwijl het stukje heet is wordt het goud met een agaatstaaf met ronde bewegingen op het stuk zilver vastgedrukt . Werk van binnen naar buiten tot de goudfolie een vloeiende lijn vormt met het zilver. De eerste plekjes kan je vast zetten door er bij wijze van spreken op te slaan.
  7. Het stukje laten afkoelen. NIET in koud water afschrikken! 
  8. Controller of de goudfolie goed vast zit, (met de vingers of zelfs met een scalpelmesje) indien ze los komt maak alles vetvrij en herhaal het proces.

Als je het goud goed hebt vast gezet, kan je het stuk gewoon polijsten mocht je dat willen
© info@aurificina.com

2016-04-19

Demonstratie stenen zetten - Buiszetting

Post in OPBOUW


© info@aurificina.com

Demonstratie stenen zetten - pavé zetting

Geschrankte of rechte pavé zetting met greinen

kan ook met griffen, maar dat wort hier niet getoond.


bart toont het schema voor rechte en geschrankte pavé

Bij deze demo worden 3 stenen onder de microscoop in een rechte pavé gezet.

Alternatief kan de steenzetter ook gewoon met hoofdloupe en handgraveersteker werken.
De microscoop maakt het werk gewoon comfortabler, maar staat niet noodzakelijk voor "beter werk".

Tip: Om de stenen op te pakken kan je speciale pennen kopen, maar Bart maakt hiervoor zijn eigen "propjes" of "slakjes".
Het gebruikte propje is een mengeling van bijenwas en assen (cigaar, papier, hout, wat je juist ter beschikking hebt). Het pure bijenwas is te hard. Je smelt het en voegt er as toe tot een kneedbare consistentie ontstaat, die plakkerig genoeg is om de steentjes ermee op te pakken. Het geheel wordt over een oude boor of frees geschoven.

Je pakt de stenen daarmee op, zet ze op de plaat en kan ze draaien. Soms is het handiger een pincet te gebruiken, maar tijdens de demo zagen wij Bart meestal met het "propje" werken.



Zetting:

1) Kras een rechte lijn op de plaat. dit is de middenlijn voor het uitlijnen van de stenen

2) Wrijf de plaat in met bijenwas. Bart gebruikt bijenwas op het metaal
  • omdat de stenen beter plakken bij het uitlijnen (en het tekenen/krassen van de lijnen)
  • omdat ons beter te laten zien op het projectiescherm
3) Lijn de stenen uit op de plaat
Het uitlijnen van de stenen gebeurt met de stenen upside-down dus met hun tafel op de plaat.
De afstand van de stenen ten opzichte van elkaar gebeurt op het zicht, min 03 mm voor de kleine stenen (tot 4 of 5 mm diameter) niet minder, anders zijn de greinen te klein en houden de steen niet vast.  Stenen die elkaar raken, gaan rap kapot. Stenen moeten in het metaal zitten, worden ervan gedragen en vastgehouden. Er bestaan technieken om het te doen lijken dat er geen metaal de steen vasthoud. (---> zie "serti invisible" http://aurificina.blogspot.be/2013/01/serti-mysterieux-van-cleef-arples.html en http://aurificina.blogspot.be/2016/04/zettingen.html)

Hier worden de stenen met een pincet op de middenlijn gelegd:


Tip: Bart maakte van het dekseltje van een frezendoos een mini geo-driehoekje door lijnen er in te krassen (met een winkelhaak om loodrecht te blijven). Dit mini-geo-driehoekje is handig voor het uitlijnen en het krassen op de plaat, omdat het doorschijnend is.


het mini-geo-"drie"hoekje 
Hier zie je mooi het vierkantje met de middenlijn, die Bart op de plaat tekende (niet enkel in het was, maar ook in de plaat):

Met de passer worden de afstanden tussen de stenen bepaald. De passerpunten moeten tussen de rondisten passen:


Lijntjes met de krasnaald markeren en dat langs alle kanten: 


Je kan de middenpunten aanzetten met een automatische puntslag. Als je boor niet helemaal scherp is verhindert dit dat het boor begint te "dansen". Best is met een scherpe boor werken !

Tip: Neem een klein potje (bv. mini confituurpotje) leg er een stukje leer in, gedrenkt in naaimachine olie (of andere fijne machineolie) en dompel je boor hierin voor je begint te boren in metaal. Dit zal maken, dat de bramen gemakkelijker naar boven komen.

Hier begint Bart met het middelste boorgat. boor niet te diep, geef je zelf genoeg speling om nog te kunnen corrigeren:


de gaten links en rechts worden daarna geboord.
Centreren is belangrijk! Het boorgat moet precies in het midden zitten tussen je markeringen.  In deze demonstratie geeft Bart de aanbeveling een boor van 0.6 mm of 0,7mm de gebruiken. later zal het gaatje open gefreesd worden tot op 1,7 met verschillende bolfrezen.

Als je een langere reeks moet boren begin je bv. met de alle oneven gaatjes en je kijkt telkens dat je goed tussen de lijnen en de punten voor de even gaatjes zit. 
Dan boor je de even gaatjes.

Eens alle gaatjes zijn voorgeboord mag je een beetje dieper boren.later zal je met de frezen volledig uitdiepen. 

Je kan met de eerste bolfrees (hier 1,3 mm) nog een beetje de positie van het gaatje corrigeren, maar dit gaat enkel als je nog niet voorbij de halve diepte van de steen zit.


Alle 3 gaten zijn uitgefreesd het middelste steentje ligt in positie


Even met de schuifmaat de bredte nameten en dan rond de de stenen een tweede lijn trekken, ca 1/10 mm aan elke kant naast de bestaande lijn


met de V-vormige graveersteker zo graveren, dat er een spiegelvlak naast de zetting komt.
eerst langs een kant met de graveersteker bijna loodrecht naar beneden graveren, de buitenkant "gaapt" een beetje.


Hier zie je hoe Bart eerst een lange kant graveert, later dan de tegenoverliggende lange kant en pas dan de korte kanten. De bramen moeten weggehaald worden, ze mogen niet mee in de greinen verwerkt worden (oogt niet mooi en is ook niet stevig)



Het smal deel in't midden tussen de stenen moet nog verwijderd worden, dat doet hij bv. met de bolle graveersteker of de komische frees. Dit moet even diep als de gravure links en rechts.


Hier zie je vrij goed de bolle grote verdiepingen voor de stenen en daartussen hoe in het middenstuk met de bolfrees verdiepingen zijn gemaakt met een kleinere diameter


Het metaal dat over is zal gebruikt worden voor de griffen:


Na het polijsten: zie hoe het plaatje rond de zetting veel meer blinkt...



Uit een oude edelstaal boor of frees worden "aandrukkers" gemaakt, die gebruikt worden op zirconia en diamant. Voor kleurstenen zijn ze NIET geschikt.
Bart toont hier 2 verschillende diameters. Hij gebruikt de kleine voor de kleine steentjes... de grotere voor alle grote stenen (ook de heel grote)


Voor kleurstenen worden houten stokjes gebruikt. De zetter maakt deze zelf. bv. uit een tandenstoker die met secondelijm harder gemaakt wordt en dan in de juiste vorm gebracht. Deze slijten natuurlijk rapper (na een 20 tal stenen) 

Steen met wassen "slakje" recht in de steen steken,


De steen moet goed plat zitten controleren door van de zijkant te kijken. Een kleine steen moet nog net over de plaat piepen zoals hier (enkel in het middelste gat zit een steen), een grotere steen moet een beetje meer over staan.



vast duwen met de aandrukkers


2 stene zijn in de plaat geduwd, hier is weer het metaal mooi zichtbaar dat later voor de greinen wordt gebruikt.



Voor het maken van de greinen is een perloir nodig.  Een gereedschap dat taps toeloopt en eindigt op een puntje, van binnen is er en halve bol hol uitgefreesd. Het is van staal gemaakt en kan ongeveer voor 25 stenen worden gebruikt, dan is het versleten.



Bart kiest de juiste maat houd de persoir loodrecht naar beneden en duwt en draait ter gelijkertijd.


Hij begint met het greintje aan een kant, gaat dan diagonaal verder en daarna pas de middenste
Soms staan de stenen een beetje los, dan mag je niet doorduwen. Er wordt telkens een beetje aan een kant en dan aan de andere kant van de steen aan de grein gewerkt om de steen toch mooi recht te zetten.

Het metaal tussen de greinen moet ook nog verwijderd worden. pas dan gaat het stuk in de ultrasoon.



En zo ziet het er dan uit (enkel 2 stenen links zijn gezet)


Meer weten over hoe je dat met de hand moet doen? Kijk eens op
http://www.jckonline.com/2012/05/20/practical-stone-setting-part-26-shared-bead-pave-setting

Meer weten over de verschillende decoratieve opties bij een pavé?
http://diamantzetvoorbeelden.blogspot.be

© info@aurificina.com

Demonstratie stenen zetten - gefaceteerde ronde stenen


POST IN OPBOUW


De strakke brilliant vorm wordt eigenlijk enkel toegepast bij diamanten.

De kleurstenen, net zo als de imitatiestenen (zirconia en ook Schwarowski) zijn niet sterk genoeg en moeten een dikkere rondist heben voor de stevigheid.

Bij kleurstenen komt het vaak voor dat de steen van onder boller gesneden wordt. Het paviljoen loopt dus niet driehoekig toe. Door slijpvorm boller te maken kan men de kleurintensiteit van de steen beïnvloeden en het gewicht. We betalen zeker bij kleurstenen volgens gewicht, de slijper zal dus zijn best doen om de steen zo zwaar mogelijk te laten.

Tine heeft een aantal foto's getrokken van de slijpvormen. Als ik ze ontvang zal ik ze posten.



© info@aurificina.com

Demonstratie stenen zetten - graveersteker slijpen

Terug naar de V-vormige graveersteker - Bart slijpt deze dus zelf (bij), zowel de stalen stekers als de carbide stekers.


Tijdens het graveren ga je met een harder metaal (de steker) door een zachter metaal (het edelmetaal).   Het harde metaal moet spiegelglad zijn om een glanzend effect op het zachter metaal te bekomen.

Bij het bruneren met een edelstaal of agaat bruneerstaaf gebruikt men dit principe ook

Het punt waar we 2 beentjes van de V bij elkaar komen is het punt dat metaal wegneemt. 


De hoek (van de zijkant gezien) van de steker is belangrijk - of de "schuinte van de punt" zoals Veronique het zo mooi op punt bracht... 
Als de hoek te scherp is zal de steker te veel in het metaal duiken en is moeilijk te controleren. 
Als de hoek te recht staat laat het metaal zich mogelijk bewerken. 

Een steker voor gebruik met het graveersysteem zal een andere vorm hebben dan een steker die met de hand gebruikt wordt, daarvoor moet de steker langer en de hoek scherper

Dit is de eerste hoek die geslepen wordt.

De onderkant van deze scherpe hoek (waar de nagel op de foto wijst) moet een heeeeeeeeel klein hoekje afgeslepen worden. (De hoeveelheid die verwijderd wordt is enkel zichtbaar bij maximale zoom instelling van de microscoop en kon niet weergegeven worden op de projectie.)


Dit om een soort "hefboom" te bekomen om de steker een klein beetje uit het metaal te laten komen bij het naar beneden duwen van de steker.  Het is bij wijze van spreken het "bot" maken van het onderste punt waardoor sturing door het metaal mogelijk wordt.  

De graveersteker vlaktes (zijkanten) moeten spiegelglad gepolijst zijn. Dit is zeker belangrijk bij de pavé zetting. Anders is het niet mogelijk een spiegelend oppervlak te steken in het edelmetaal. En een spiegelend zijvlak in het edelmetaal zet de stenen pas mooi "in de verf".  

Het slijpen van de scherpe hoek op een slijpsteen

slijpen van dee voorste scherpe hoek


hierbij ontstaan kleine braampjes van opkrullend metaal, die later verwijdert moeten worden, dit is typisch voor staal. bij carbide heb je dit effect niet.


De hoek zit al goed, maar er staan nog altijd strepen en krassen net zo als of je met grof schuurpapier gewerkt hebt. 
- zie op de V van de steker



Nu de medium polijster gebruiken, deze pakt nog een beetje metaal weg, maar veel minder, want deze polijster is van rubber, het is geen sleepsteen.



na het bewerken zijn de meeste krassen weg, maar het spiegelt nog niet voldoende

De laatste stap is het afwerken met de gele polijstschijf van gele rubber met diamantstof aan de oppervlakte.

Niet enkel de schuine V wordt blinkend gemaakt, maar ook de zijkanten van de steker.  De opgekrulde randjes verdwijnen nu volledig


nu wordt voorzichtig met de zachte polijstschijf de "hefboom aangebracht.



De hoeveelheid weggenomen metaal is zo klein, dat ze het enkel onder de microscoop met zoom kan zien. Op het scherm met de gewone kamera opgenomen, kan je dit niet zien.

Nu pas is de graveersteker klaar.
even testen:


als je goed kijkt kan je zien hoe het metaal opkrult voor de steker. 

Meer weten? http://stekersslijpen.blogspot.be

© info@aurificina.com

Demonstratie stenen zetten - het materiaal

Bart's "geïmproviseerde" werkbank tijdens de les


op de foto van Christophe is dit beter te zien. klik op de foto. 


Lijstje van het materiaal dat Bart meebracht:

1) Hangmotor
Een "gewone" hangmotor, zoals die ook gebruikt wordt door de goudsmid. Wat de zetter belangrijk vind: 
  • Dat de hangmotor rap start en stopt, 
  • hoge toeren draait, 
  • en krachtig is bij lage toeren. 

Mijn collega Marc, die nu in het 2de jaar van zijn zetteropleiding zit sprak ervan, dat het ook handig is, als de hangmotor in beide richtingen kan draaien.

2) Compressor (stille) + Graversysteem met 2 handstukken, bv. : GraverMax G8, GraverMarch At etc... van  GRStools.com

De handstukken worden aangedreven door luchtdruk en een gewichtje dat in het handstuk zit en werkt als een hamertje. De slagdruk en frequentie kunnen variabel ingesteld worden door een samenspel van de bedieningsknoppen aan het paneel en het voetpedaal. Aantal slagen variëren afhankelijk van het toestel bv. frequenties van 400 - 8000 slagen per minuut.
Belangrijk is dat het toestel trillingvrij werkt. 
Een van de handstukken word gebruikt om te graveren, het is ook lichter, hier wordt de steker op gezet (de steker is de "bijtel" die voor het graveren gebruikt wordt), het andere is zwaarder, dient om te kloppen (hameren) en zo wordt hier een klopper in het handstuk gestoken. 





3) Micromotor
De Micromotor is vergelijkbaar met een hangmotor maar maakt hogere touren, en geeft veel minder trillingen. Bart gebruikt deze voornamelijk voor het (her-)slijpen van de stekers. 

Bv: MICROMOTOR MOD. OZ BLACK F100 van SAESHIN PRECISION  http://www.bukowebshop.com/webshop/100850-ha-micromotoren



4) Boompje met stekers
Christophe heeft hier een duidelijke foto van getrokken:



De uitleg over de vormen stekers zal ik hier skippen, en gewoon zeggen, dat de basisvorm een V is, de hoeken en de opening van V verschillen, waardoor een steker beter geschikt is voor een bepaalde taak dan een ander.



5) Collectie frezen, boortjes en perloirs
Bart werkt voornamelijk met bolfrezen, die op maat en nauwkeurig zijn gerangschikt om er bij wijze van spreken blind beschikbaar te zijn.



De meeste frezen zijn van staal, maar er zitten ook enkele carbidefrezen tussen, harder dan staal en gaan daarom ook langer mee.  Enkel gebruiken bij het zetten van diamant, kleurstenen breken onmiddellijk bij contact met carbide. 
Op de foto zie je 2 conische frezen (taps) met verschillende diameter, de bovenste van carbide. 


de foto is niet echt duidelijk, daarom hier nog een betere afbeelding van een 
conische cylinderfrees met dwarsvertanding  
Ook de slijpwieltjes en -rubbertjes, de polijstschijven en perloirs zijn op dezelfde manier op een blokje gerangschikt. 



4) verschillende kleine gereedschappen, die ook de goudsmid gebruikt, naaldpunten om tekeningen te krassen en steentjes te duwen, schuifmaat, passers ...

Een van de passers (rechts) heeft hij bijgeslepen om merktekens te zetten op de plaat, de passer links gebruikt hij om de breedte van de stenen te meten


En dit is een hulpstuk om de ring vast te klemmen, dat de zetter gebruikt voor asymmetrische of open ringen of ovale stukken etc.




5) Microscoop
Last but not least het microscoop (zoom en dieptezicht).


Dit is een bv. de Leica A60-S 
meer hierover: 
(waarom de deze? puur random? of misschien toch omdat ik van van Leica lens kwaliteit ben voor fotografie?)











© info@aurificina.com